Fastfood, drugsgebruik, roken en tegenwoordig ook vapen; als gezondheidsbevorderaar bij de GGD in Groningen ziet Fennie Munneke dat het een hele uitdaging is om grote groepen jonge mensen gezonder te laten leven. Bij de incompany-opleiding ‘Grip op Gezondheidsgedrag’ heeft ze geleerd om problemen uit de praktijk concreet aan te pakken: “Ik kan nu de juiste interventie beter matchen bij wat er écht nodig is.”
Zes jaar geleden ben je als kwaliteitsmanager binnen de GGD overgestapt naar je huidige functie. Waarom?
Die switch had eigenlijk twee redenen. In mijn vorige rol was ik vooral bezig met processen verbeteren en protocollen opstellen; niet echt ‘sexy’ onderwerpen. Ik merkte dat het steeds lastiger werd om collega’s hiervoor te enthousiasmeren en dat ik te veel aan een kar moest trekken die maar niet vooruit wilde.
Daarbij speelde mijn privésituatie ook een rol. Ik heb namelijk twee autistische kinderen, en daardoor had ik vaak te maken met diverse hulpverlening. Maar ik zag dat mijn hulpvraag niet werd beantwoord doordat er allerlei protocollen uit de kast werden gehaald. Terwijl ik juist de maker van die protocollen was! Het werd lastig om werk te verkopen waar ik zelf niet meer achter stond, dus ging ik op zoek naar iets nieuws.
Kun je uitleggen wat je nu precies doet?
De GGD helpt gemeenten in Groningen met het adviseren in interventies op gezondheidsgedrag. Ik zit aan tafel bij verschillende gemeenten in de provincie Groningen. Onder andere met mensen van onderwijsinstellingen, het Huis voor de Sport en andere relevante organisaties.
Als de gemeente bijvoorbeeld iets wil doen tegen overgewicht, dan denken wij daarin mee tijdens de zogeheten ‘preventie-overleggen’ en bespreken we welke interventies mogelijk zijn. Ik houd me vooral bezig met de thema’s jong leren eten, gezonde voeding en de rookvrije generatie.
Dan komt een opleiding Grip op Gezondheidsgedrag wel van pas. Hoe ben je bij ons terechtgekomen?
Doordat ik geen achtergrond heb in de psychologie of gezondheidswetenschappen wilde ik mezelf bijscholen, zodat ik wat meer handvatten heb waar ik op terug kan vallen. Via Google kwam ik bij jullie uit en daarna heb ik aan het hele team voorgesteld om de incompany-opleiding te volgen.
En daar werd enthousiast op gereageerd. Hoe hebben jij en je collega’s de opleiding ervaren?
Heel prettig, ik kreeg er echt energie van. Voorheen pakten we een probleem globaal aan: dit is er aan de hand en kies maar uit deze twintig interventies. Tijdens de opleiding leer je om met de doelgroep in gesprek te gaan. Die gesprekken zijn erg leuk en je gaat daardoor concreet aan de slag.
We zien dat er meerdere en specifieke oplossingen zijn voor hetzelfde probleem. Als de gemeente middelengebruik onder jongeren wil aanpakken, moeten we dat stapje voor stapje doen en het probleem uitpluizen. Welke middelen precies? Bij wie? En wat is hun sociale omgeving? Roken en vapen gebeurt meer op middelbare scholen, terwijl drugsgebruik vooral onder jongeren bij sportverenigingen speelt. Alcohol is een breder probleem en heeft overal wel een vinger in de pap.
Een gemeente wil alles tegelijk aanpakken, maar dat heeft tijd nodig. We hebben nu geleerd om klein te beginnen en per omgeving te kijken naar wat er mogelijk is en waar de behoeftes liggen.
Neem bijvoorbeeld de aanpak tegen middelengebruik: voor een specifieke school in de gemeente hebben we nu lesmateriaal verzorgd en een bijeenkomst voor ouders bedacht. Toch is die aanpak niet voor álle scholen de beste; ergens anders is het bijvoorbeeld weer effectiever als er jongerenwerkers in de pauze rondlopen die met de leerlingen het gesprek aangaan.
Zijn er meer lessen uit de opleiding die je direct in de praktijk terugziet?
Met een groepje kreeg ik de casus om een gezonde leefstijl voor ouderen te bedenken. Dat is natuurlijk heel breed, dus focusten wij ons op het binnenkrijgen van meer eiwitten. We hielden een vooronderzoek: praten met mensen die eetclubjes voor ouderen organiseren, om te peilen of ouderen überhaupt openstaan voor meer noten en plantaardige hamburgers. En ik kan je vertellen: een Groninger op leeftijd is nogal van de filosofie ‘wat een boer niet kent, dat vreet ie niet’.
Door ons vooronderzoek werd duidelijk dat we de oplossing niet gingen vinden bij plantaardig voedsel. Eerder bij het al bestaande dieet van ouderen, zoals meer eieren en yoghurt. Je leert in de opleiding dus niet alleen welke factoren belangrijk zijn, maar ook welke het beste te veranderen zijn.
Ik zie nog te vaak dat er door professionals een interventie wordt bedacht, alleen op basis van hun eigen gezond verstand. Terwijl je misschien op een heel andere aanpak uitkomt zodra je met de doelgroep in gesprek gaat. Daar heeft deze opleiding echt bij geholpen. Ik heb nu veel meer tools in huis om een doelgroep in beweging te laten komen, maar ook om de mensen met wie ik samenwerk te motiveren. Eigenlijk had ik deze kennis al veel eerder willen hebben!
Zo te horen zou je de opleiding wel aanraden aan mensen die in dezelfde positie zitten.
Absoluut. Als GGD ga je aan de slag met complexe onderwerpen, die ook nog eens abstract zijn. Denk hierbij aan het verbeteren van de leefstijl. Om ouderen bijvoorbeeld gezonder te laten eten, moet je ervoor zorgen dat je het vraagstuk concreet en haalbaar maakt, waardoor de interventie effectiever wordt. Door middel van deze opleiding heb ik geleerd om dat te doen.
Meer weten over de incompany-opleiding Grip op Gezondheidsgedrag? Lees hier meer en vraag de brochure aan.
